Article

ichał Mrozowski, Starszy Analityk Biznesowy, Scrum Master

Category: Expert stories

10 cech dobrego Scrum Mastera

Czy każdy nadaje się na Scrum Mastera?

Gdyby dalej podążać analogią trenerską - można by odpowiedzieć, że osoba na tym stanowisku powinna cechować się odpowiednia dozą charyzmy i znajomością danej dyscypliny.

Czy to wystarczy?

Michał Mrozowski, Starszy Analityk Biznesowy / Scrum Master, emagine

W ogłoszeniach z ofertami na obecnym rynku pracy w IT słowo ‘Scrum’ pojawia się coraz częściej i - gdyby nie fakt, że ma brytyjską etymologię - pewnie odmieniane by było przez wszystkie przypadki.

Framework, który umożliwia rozwiązywanie złożonych problemów w zmiennym środowisku, w oparciu o empiryczną kontrolę procesu, swoją nazwę wziął ze sportu popularnego m.in. na Wyspach Brytyjskich.

W rugby – bo o nim mowa – scrum to sposób wznowienia gry, w którym wszyscy zawodnicy z drużyny stają w kole, tworząc tzw. młyn. Podobnie w sportach drużynowych, jak i przedsiębiorstwach wytwarzających oprogramowanie (i nie tylko), współpraca w zespole to podstawa sukcesu.

W obu przypadkach, w uskutecznieniu takiej współpracy kluczowa jest osoba, która będzie ją koordynować, równocześnie podtrzymując ducha zespołu i pomagając znaleźć rozwiązania problemów, które pojawią się na drodze do zwycięstwa. W sporcie tą osobą jest trener, natomiast w scrumowym zespole developerskim taką rolę pełni Scrum Master.

Czy każdy nadaje się na Scrum Mastera?

Gdyby dalej podążać analogią trenerską - można by odpowiedzieć, że osoba na tym stanowisku powinna cechować się odpowiednia dozą charyzmy i znajomością danej dyscypliny. Czy to wystarczy?

W niektórych doświadczonych zespołach, które osiągają cele bez przeszkód - pewnie tak. Takie sytuacje zdarzają się jednak stosunkowo rzadko. Jeśli zespół poszukuje Scrum Mastera, który wniesie wartość dodaną i będzie dla niego wsparciem - a nie tylko prowadzącym ceremonie - powinien szukać osoby posiadającej konkretne cechy.

1. Opanowany pracownik

W zespole deweloperskim niejednokrotnie dochodzi do sytuacji, w której powstały problem wymaga natychmiastowej uwagi i szybkiego rozwiązania. Na stand-upie panuje tumult, kilka osób mówi na raz, proponując, jakie akcje należy podjąć.

Środowisko testowe nie działa, a zbliżający się deadline potęguję nerwowość. Kto z nas chociaż raz nie miał do czynienia z podobnymi okolicznościami?

W takiej sytuacji niezastąpiony będzie opanowany Scrum Master - który zmoderuje dyskusję, pomoże zespołowi konkretnie zdefiniować problem i określić kroki prowadzące do jego rozwiązania.

Zachowanie spokoju i zdrowego rozsądku w sytuacji podbramkowej - to umiejętność, którą nabywa się z doświadczeniem. To cecha, którą posiada niewiele osób - ale dzięki niej zespół wie, że w trudnych okolicznościach będzie miał oparcie w swoim Scrum Masterze.
emagine

 

'2. Służebny przywódca

Według literatury traktującej o Scrumie, wśród cech opisujących Scrum Mastera, jedną z najczęściej wspominanych jest to, że powinien być służebnym przywódcą.

Pięknie powiedziane, ale co to właściwie znaczy?

Służebny przywódca przyniesie każdemu kawę, a zaraz potem charyzmatycznie poprowadzi sprint planning?

Nie do końca - aczkolwiek zespół zapewne nie miałby nic przeciwko.

A na poważnie - w służebności przywództwa chodzi przede wszystkim o pomaganie ludziom w osiągnięciu celu. Pamiętajmy, że w zespołach deweloperskich opartych o Scrum, hierarchia – jako taka – nie istnieje. Stąd też termin servant leader tłumaczony jest jako służebny przywódca, a nie przełożony. Nie chodzi tu więc o wydawanie rozkazów, a wskazywanie drogi, nakierowanie na odpowiedni tor myślenia i zachęcenie do podjęcia określonych kroków.

Scrum Master, który inspiruje do działania swoją postawą, będzie miał o wiele lepszy wpływ na dynamikę pracy zespołu.

Czytaj także: Wzmocnienie pozycji poprzez przywództwo służebne

 

3. Coach

A jak to jest z tą służebnością - czy rzeczywiście chodzi o wykonanie poleceń zespołu?

O Scrum Masterach mówi się (z przymrużeniem oka), ze nie przyniosą Ci kawy, ale powiedzą, gdzie jest ekspres i instrukcja wymiany tacki na fusy. Scrum Master nie powinien usługiwać, a służyć - poradą, wsparciem i doświadczeniem. Innymi słowy, powinien wcielać się w role coacha.

Trzeba przyznać, że ten termin jest często błędnie rozumiany – coacha odbiera się jako osobę, która udziela rad i motywuje do cięższej pracy, posiłkując się często inspirującymi cytatami. Tymczasem coaching to proces, który pomaga człowiekowi odkryć i wdrożyć rozwiązanie zgodne z jego wartościami i przekonaniami (a nie zmianę tych przekonań).

Dobry Scrum Master prowokuje do kreatywnego szukania rozwiązań, przede wszystkim słuchając i obserwując, a następnie zadając pytania. Musi posiadać umiejętność zadawania pytań w ten sposób, żeby nie było w nich tonu pouczającego – wychodząc z założenia, że ludzie w zespole sami znają już najlepsze rozwiązanie – muszą tylko do niego dojść.

 

  O Scrum Masterach mówi się (z przymrużeniem oka), ze nie przyniosą Ci kawy, ale powiedzą, gdzie jest ekspres i instrukcja wymiany tacki na fusy. Scrum Master nie powinien usługiwać, a służyć - poradą, wsparciem i doświadczeniem. Innymi słowy, powinien wcielać się w role coacha.

Michał Mrozowski

 

Michał Mrozowski, Starszy Analityk Biznesowy / Scrum Master

4. Posiadający wiedzę

Nie jest tajemnicą, że dobry Scrum Master powinien mieć rozwinięte umiejętności miękkie – m.in. komunikatywność, dbałość o dobrą atmosferę czy zmysł obserwacji.

A co z umiejętnościami twardymi, czyli - innymi słowy – technicznymi?

Scrum Masterzy wywodzą się z różnych środowisk – jedni mają doświadczenie w roli dewelopera, inni przychodzą z doświadczeniem bardziej biznesowym – pracowali jako analitycy lub kierownicy projektów. W pracy w IT nieoceniona jest znajomość rożnych metod wytwarzania oprogramowania.

Scrum Master wiedzący, czym charakteryzują sie XP, Test czy Behaviour Driven Development I rozumiejący proces deweloperski będzie większym wsparciem dla zespołu. Znajomość procesu i terminologii na pewno pomoże mu w identyfikacji problemów i szukaniu rozwiązań z zespołem.

Jednocześnie nie powinno wykluczać się osób, które nie miały wcześniejszego doświadczenia z wytwarzaniem oprogramowania, o ile dążą do nieustannego rozwoju kompetencji i są zainteresowane zgłębianiem wiedzy z obszaru software development.

 

  Ekspert w dziedzinie. Gdyby trzeba było wymazać wszystkie podpunkty z tej listy i zostawić tylko jeden, to byłby właśnie ten.

Michał Mrozowski

 

5. Ekspert w dziedzinie

Gdyby trzeba było wymazać wszystkie podpunkty z tej listy i zostawić tylko jeden, to byłby właśnie ten.

Głównym obowiązkiem Scrum Mastera jest bowiem odpowiedzialność za wdrożenie reguł Scruma w zespole i organizacji. Implementacja określonych ram postępowania to dopiero pierwsza połowa zadania – drugą, trudniejszą jest upewnienie się, że zespól rozumie te ramy, a przede wszystkim to, dlaczego zostały wprowadzone.

Można spotkać się z organizacjami, w których Scrum kojarzony jest tylko z ceremoniami i sprintami – odnosi się wrażenie, że w takich firmach management zdecydował się zaadaptować Scrum przez jego popularność, bez rozumienia jego podstaw.

Dobry Scrum Master potrafi wytłumaczyć tak zespołowi, jak i szefostwu powód stojący za wprowadzeniem poszczególnych reguł Scruma i korzyści, jakie można wynieść z ich implementacji.

W tym celu powinien znać zasady, które zostały opisane przez Jeffa Sutherlanda i Kena Schwabera w Scrum Guide. Znajomość reguł danej gry jest nieodzowna, jeżeli chce się zacząć w nią grać – a tym bardziej uczyć w nią grać innych.

Czy wyobrażacie sobie sytuację, w której selekcjonerem reprezentacji w piłce nożnej zostaje osoba, która nie wie jak się gra w piłkę?

Danish Niels-Erik Jørgensen is a senior IT Project Lead certified in Project Management (PRINCE2 practitioner and PMP) and agile methods such as SAFe and Scrum, and has a long track record with emagine as a consulting partner.

10 cech dobrego Scrum Mastera (1)

Starszy Analityk biznesowy / Scrum Master z 8-letnim doświadczeniem w pracy przy realizacji projektów dla branży finansowej. Z emagine związany od 2 lat.

 

  Głównym obowiązkiem Scrum Mastera jest bowiem odpowiedzialność za wdrożenie reguł Scruma w zespole i organizacji.

Michał Mrozowski

 

6. Asertywny i dociekliwy

Jeśli na chwile zatrzymaliście się nad pytaniem z poprzedniego podpunktu, może to oznaczać dwie rzeczy.

Po pierwsze, oglądaliście mecze reprezentacji swojego kraju w piłce nożnej i zdajecie sobie sprawę, że pytanie nie jest do końca retoryczne, a odpowiedź nie jest jednoznaczna (szczególnie dla kibiców reprezentacji Polski).

Po drugie, może zastanawialiście się nad trafnością przykładu i zadaliście sobie pytanie - czy takie porównanie ma sens? Jednym słowem, zakwestionowaliście to, co było napisane – a dociekanie, kwestionowanie i nieugięcie to pożądane cechy Scrum Mastera.

Wspomniana wcześniej umiejętność zadawania celnych pytań to narzędzie, które we wprawnych rękach jest bardzo skuteczne w szukaniu lepszych rozwiązań.

Dobry Scrum Master nie daje się łatwo zbić z tropu i wejść sobie na głowę, nawet wbrew woli ‘ludu’ (gdy np. zespół chce pójść na skróty, wydłużając sprint). Idąc terminologią sportową – powinien być jak sędzia, który nie boi się podjąć niepopularnych decyzji. Do tego niezbędna jest odpowiednia doza odporności psychicznej i zdecydowania.

 

7. Kreatywny

Mogłoby się wydawać, że skoro rolą Scrum Mastera jest zapewnienie, że zespół podażą określonymi ramami postępowania - nie zostaje w niej wiele przestrzeni na pomysłowość i eksperymentowanie.

Tymczasem Scrum nie określa szczegółowych instrukcji, opisuje tylko reguły pozwalające kształtować wzajemne relacje i interakcje – pozostawiając wybór technik i metod zespołowi deweloperów.

Scrum Master zdający sobie sprawę, że adaptacja jest jednym z filarów Scruma, nie będzie zaskoczony, jeśli jakiś problem lub przeszkoda będą wymagały niekonwencjonalnego rozwiązania. Przeciwnie – to właśnie wtedy będzie mógł wykazać się ważną cechą – kreatywnością w szukaniu rzeczonych rozwiązań.

Będzie wiedział, że niektóre problemy wymagają spojrzenia z innej perspektywy. Może potrzebują konsultacji z kim innym; zasięgnięcia pomocy poza zespołem w organizacji?

Scrum Master powinien być gotowy na eksperymentowanie z podejściem do usuwania przeszkód – nie zawsze wcześniej sprawdzone metody będą działać tym razem. Pomysłowość to cecha którą ciężko wykształcić, ale z doświadczeniem buduje się coraz większy wachlarz narzędzi, z których można korzystać przy gaszeniu konfliktów i pokonywaniu trudności.

Czytaj także: Czym jest narzędzie ServiceNow i dlaczego warto z niego korzystać!

 

  Bycie Scrum Masterem to w dużej mierze praca z ludźmi.

Michał Mrozowski

 

8. Posiadający w sobie dużą dozę pokory

To cecha rzadko wymieniana wśród najważniejszych wartości, którymi powinien kierować się Scrum Master. Z doświadczenia wynika jednak, że praca w zespole, w którym jednostki lubią przypisywać sobie sukces grupy (mają syndrom gwiazdy) nie jest w dłuższej perspektywie efektywna. Scrum Master powinien znać swoją rolę i wiedzieć, że to on jest dla zespołu, a nie na odwrót. Nie może wykorzystywać swojej pozycji do osiągnięcia prywatnych celów kosztem zespołu. Traktowanie innych z góry, czy próba narzucania własnych rozwiązań, negatywnie wpływa na samoorganizację i inicjatywę oraz psuje atmosferę w zespole.

 

9. Komunikatywny

Bycie Scrum Masterem to w dużej mierze praca z ludźmi.

Nie będzie więc odkryciem stwierdzenie, że lepiej w tej roli sprawdzą się osoby empatyczne, otwarte i świetnie komunikujące się z innymi. Oczywiście, wśród Scrum Masterów mogą zdarzyć się introwertycy – jest jednak szansa, że takim osobom z mniejszą łatwością przyjdzie wejście w rolę, komunikacja z zespołem i facylitacja spotkań.

Ktoś, kto dobrze czuje się wśród ludzi, dobrze czyta nastroje w grupie i nie ma trudności w budowaniu relacji, dobrze sprawdzi się w roli Scrum Mastera. Brak umiejętności miękkich można nadrobić, jednak nie oszukujmy się – osobowość ma tutaj duże znaczenie. W zespole zdarzają się sprzeczki i konflikty, w których rozwiązywaniu rola Scrum Mastera jest nieoceniona.

Uwaga: To nie oznacza, że konfliktów należy unikać jak ognia – czasami są one nieuniknione, a ich wybuch bywa potrzebny w trafnej diagnozie prawdziwego problemu.

Dobry Scrum Master zdaje sobie z tego sprawę, jak i z faktu, że komunikatywność nie oznacza braku ciszy. Czasami umiejętne zagranie pauzą – nie mówienie nic – potrafi wykrzesać z zespołu pokłady wcześniej nieuświadomionej kreatywności i inicjatywy.

10. Będący jak 'Chudy'

Tak jak w zespole ważna jest komunikacja na linii Scrum Master – deweloperzy, tak nie można zapomnieć o kolejnym istotnym elemencie skutecznej pracy zespołu: współpracy na linii Scrum Master – Product Owner. Pamiętacie początek kultowej bajki Pixara z lat 90tych – Toy Story?

Toy Story

Zdjęcie: Pixar Animation Studios

– wszak dobry Scrum Master wie, że uczenie się to proces, który nie kończy się nigdy

Do grupy ‘żyjących’ zabawek, którym przewodzi kowboj o imieniu Chudy, trafia astronauta – Buzz Astral. Buzz stara się przekonać zabawki do dołączenia do galaktycznej misji, w którą nie wierzy Chudy, temperując zapędy astronauty.

Z przymrużeniem oka można porównać rolę Product Ownera właśnie do Buzza Astrala. PO, jako odpowiedzialny za maksymalizację wartości produktu, przedstawia zespołowi ‘misję’ do wypełnienia w postaci elementów Product Backlogu. Równocześnie Chudy, czyli Scrum Master wspiera PO, pomagając znajdować techniki pozwalające na skuteczne określenie celu produktu – takiego, który zespół będzie w stanie ‘dowieźć’.

Powyższe cechy z pewnością nie opisują wszystkich pożądanych atrybutów idealnego Scrum Mastera. Jeśli jednak w Waszym zespole tę rolę pełni osoba, która posiada przynajmniej większość z nich – możecie sobie przybić piątkę, bo macie dużo szczęścia. Pamiętajcie, że nad każdą z nich wciąż można popracować – wszak dobry Scrum Master wie, że uczenie się to proces, który nie kończy się nigdy.

Michał Mrozowski

O autorze:

Michał Mrozowski

Starszy Analityk biznesowy / Scrum Master z 8-letnim doświadczeniem w pracy przy realizacji projektów dla branży finansowej. Z emagine związany od 2 lat.

Tytuł Magistra Finansów i Księgowości uzyskał na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie. Posiadacz certyfikatów PSM (dla Scrum Masterów) i CCBA (dla Analityków Biznesowych).

Ready to find out more?

Ask us how we can help you succeed.

Contact us

Blog

Read more testimonials

Read more

left-arrow
right-arrow